ساختار و اجزای نورگیر
هر نورگیر بسته به نوع طراحی و عملکرد، شامل اجزای اصلی زیر است:1. قاب (Frame): معمولاً از جنس آلومینیوم، فایبرگلاس یا PVC ساخته میشود تا وزن کم و مقاومت در برابر خوردگی را تضمین کند.
2. پوشش نورگیر (Dome / Glazing): از جنس پلیکربنات دوجداره، شیشه سکوریت یا U-PVC شفاف طراحی میشود تا هم عبور نور و هم عایق حرارتی را فراهم آورد.
3. عایقبندی و واشرها: وظیفه جلوگیری از نفوذ آب و گردوغبار را به عهده دارند.
4. سیستم تهویه یا بازشو (در نورگیرهای هوشمند): در مدلهای برقی یا دستی امکان تهویه هوا را فراهم میکند.
انواع نورگیر از نظر طراحی و کاربرد
نوع نورگیر | ویژگی ساختاری | کاربرد اصلی نورگیر حبابی (Bubble Skylight) | پوشش نیمکرهای از جنس پلیکربنات یا اکریلیک | ساختمانهای تجاری و اداری |
نورگیر تخت (Flat Skylight) | سطح شیشهای تخت با قاب آلومینیومی | ویلاها و مراکز آموزشی نورگیر تونلی (Tubular Skylight) | انتقال نور از طریق لوله بازتابنده از سقف تا فضا | راهروها و سرویسهانورگیر سقفی پلیکربنات (Polycarbonate Rooflight) | مقاوم در برابر اشعه UV با عایق دو یا سهجداره | سوله، کارخانه، گلخانه | نورگیر برقی و هوشمند | دارای موتور برقی، سنسور باران و کنترل از راه دور | پروژههای مدرن و خودکارسازی ساختمان |
استانداردها و الزامات فنی در طراحی و نصب نورگیرها، رعایت استانداردهای ملی و بینالمللی زیر الزامی است:
ISIRI 7175: مشخصات عمومی پنجرهها و درزبندی در برابر آب و هوا.
ISIRI 8593: ویژگیهای شیشههای ایمنی سکوریت و لمینیت.
EN 14351-1: عملکرد درها و پنجرهها از لحاظ نفوذ آب، هوا و مقاومت حرارتی.
ASTM E283 / E331: آزمون نفوذ هوا و آب در سازههای نورگیر سقفی.
مزایا
✅ تأمین نور طبیعی و کاهش مصرف برق تا ۳۰٪
✅ بهبود سلامت روان و افزایش راندمان کاری
✅ زیبایی بصری و افزایش ارز معماری بنا
✅ تنوع شکلی و امکان استفاده در سقفهای شیبدار یا تخت
✅ قابلیت ترکیب با تهویه طبیعی (Passive Ventilation)
نکات اجرایی در پروژهها
1. جهتگیری نورگیر باید بر اساس مسیر تابش خورشید (زاویه جنوب – جنوبشرقی) طراحی شود.
2. برای سقفهای ساندویچ پانل یا کامپوزیت، از فریمهای آببند مخصوص استفاده میشود.
3. در مناطق با بارندگی زیاد، شیب زهکشی و استفاده از واشر EPDM ضروری است.
4. استفاده از پلیکربنات ضد UV برای دوام بیشتر سطح توصیه میشود.
کاربرد در معماری مدرن ایران
در سالهای اخیر، استفاده از نورگیر در پروژههای مسکونی و اداری ایران — بهخصوص در شهرهایی مثل اصفهان، تهران و کرمان — رشد چشمگیری داشته است. شرکتهای ساختمانی همچون سیال پیوست پارسیان با بهکارگیری متریال سبک و مقاوم (پلیکربنات و آلومینیوم آنادایز شده)، راهحلهایی برای افزایش نور طبیعی بدون اتلاف انرژی ارائه میدهند.
جمعبندی
نورگیر نهتنها راهکاری برای صرفهجویی انرژی است، بلکه یکی از المانهای طراحی هوشمند در معماری پایدار محسوب میشود. انتخاب نوع مناسب نورگیر، رعایت استانداردها و اجرای دقیق جزئیات فنی، تضمینکننده عملکرد بهینه و طول عمر آن است.
